مناطق توابع دیرستان
اوشا بالا- گوهلیدان- مهملی- گشکار- خالصی- مختکی- درحمنی- تیاب کرمو- تیاب خرگو- شیوک- میرعمر- بادمو- گر خور-
واع بازیهای محلی
معرفی روستا
مردم جزیره قشم دیگر ساحل نشینان اغلب دریانورد و عموما ماهیگیرهستند و از مشاغل عمده آن تور بافی و لنچ سازی و تجارت است که از مهمترین صنایع مردم این منطقه می باشد در سالیانه گذشته کلیه لنچ های خلیج فارس به وسیله لنچ سازان بومی همین منطفه ساخته میشد ولی بعدها به علت مشکلاتی که در تهیه چوپ مخصوص لنچ سازی که مستقیما از سواحل آفریقا وارد می شد به وجود آمد و صنایع لنچ سازی کم رنگتر شده است صنایع لنچ سازی هنر دست مردان جنوب و خصوصا مردم خونگرم و زحمتکش قشمی میباشد در این خطه با صنایع حیات زندگی مردمانش پیوند خورده است لنچ سازی سنتی که استادان لنچ سازی سینه به سینه و پدر به پسر آموخته اند . هر چند امروزه با رونق لنچ های غیر چوپی می رود که به سنت های فراموش شده بپیوند اما هنوز در برخی بنادر کوچک محلی همچون درگهان – لافت – دولاب- گوران – پی پشت قشم همچنان حفظ شده است در کنار دریا استادان لنچ سازی با ابزار های که آهنگران بومی ساخته اند با صبری همچون نوح . آرام و پیوسته به ساخت یا تعمیر و مرمت لنچ مشغولند .هر لنچی که ساخنه می شود نامی به خود می گیرد و یا با نام ناخدایش شناخته می شود نام و نوع لنچ های چوپی که بیشتر در جنوب استفاده می شود عبارتند از :
1- بوم
2- جالبوت
3- سمبوک
4- سماچ
سابقه درخت خرما در دنیا بیش از 5000 سال و کشت آن در ایران و جنوب بدو تاریخ و تشکیل سلسله هخامنشی معمول بوده است در برخی روایات دینی از خرما به عنوان یک میوه بهشتی یاد شده است و نام نخل در قرآن 42 بار نیز آمده است درخت خرما حد اقل 2 سال و حد اکثر 3 سال در برابر تشنگی برد بار است . در کشتزار های که مخصوص پرورش نخل است تا 5 سال می تواند تشنه باشد عمر خرما در نواحی گرمسیری بین 80 تا 120 سال و در نواحی نیمه سردسیر بین 150 تا 200 سال است .
انواع درخت خرما در جنوب و جزیره قشم
مهتری- سلانی- کلک سرخ- خارو قشمی- مسلی- زامردان- مرداسینگ- خاسئو-لولو- شکری- زرک- برحی- خلاص- هلو- مرزبان- خنیزی- مضافتی- نغال- خصاب- مینگناز- شخ کمالی- مصلی-
(خرما (( داروئی ))
میوه درخت خرما پر خاصیت برای مردم کشورهای اروپایی و آمریکایی تا حدی نا آشنا است و آنرا فقط درکیک و شیرینی مصرف می کنند ولی در خاور میانه و خصوصا در کشور های عربی بعنوان یک غذای اصلی بکار می رود درخت خرما در جنوب ایران و فلسطین و عربستان و کشور های حوزه خلیج فارس بفراوانی یافت می شود . درخت خرما خواص بیشماری دارد و می توان گفت که ازتمام قسمتهای این درخت می توان استفاده کرد و یک ضرب المثل عربی می گوید که خواص درخت خرما باندازه روزهای سال است از برگ و شاخ درخت خرما سبد و فرش تهیه می کنند از هسته آن نان و از میوه شراب و عسل همانطور که می دانیم تنها میوئی است که در صحرا وجود دارد و طبیعت این درخت را به مردم صحرا داده است که تمام احتیاجات خود را از آن رفع می کنند . اثرات درمانی بسیاری در خرمای سبزتقویت کننده اعمال جنسی و انرژی زایم باشد حتی هسته خرما ی سبز را نیز دم کرده و پمادی از آن تهیه می کنند که برای زخمهای آلات تناسلی بکار می رود اثر دیکری معجزه آسای هسته خرما از بین بردن تورم پلاک های چشم است . زندگی پر مشغله وناراحتی های روانی که میل جنسی را در بعضی از اشخاص از بین می برد بهترین علاجش خوردن مداوم خرما است که میل جنسی را باین اشخاص باز می گرداند.
مضرات : مواظب باشید در خوردن آن افراط نکنیید زیرا دارای قند زیادی است در این صورت آنهایی که لوزالمعده حساس دارند و یا آنهایی که بیماری قند در خانواده آنها وجود داردباید کمتر از این میوه استفاده کنند .
صنایع دستی از درخت خرما
در طبیعت کمتر درختی می توان یافت که مانند نخل همه ی اجزا ء آن مفید و قابل استفاده باشد میوه نخل خرما به صورت های مختلف قابل نگهداری و مصرف است از شاخ و برگ آن همچون هیزم برای گرم کردن و پختن استفاده می شود . کنده و شاخ های خشک آن در پوشش سقف خانه ها و احداث خانه های مخصوص (کپری) به کار می آید و از برگ آن هم خشک وهم تر انواع فرش و ظرف ووسایل زندگی می سازند .
میوه انبه هنگام رشد کامل از روی درخت و روی ساقها آویزان میشود و ممکن است وزن آنها به 2 کیلو گرم در نواحی استوایی برسد در نواحی استوایی درخت انبه چندین بار در سال بار میدهد ولی در جنوب ایران و عمان فقط یک بار در سال بار میدهد درخت انبه قد بلندی دارد و ممکن است به 35 تا 45 متر برسد قطر قسمت شاخ و برگدار آن نیز میتواند به 10متر برسد این درخت بیش از صد سال عمر می کند کشت انبه در شرقی استان هرمزکان خصوصا در شهرستان میناب و رودان فراوان است و در جزیره قشم و در روستای دیرستان هم کشت می شود فصل کاشت درخت انبه از اواخر دیماه تا اواسط اسفند ماه انجام و فصل برداشت محصول نیز از ابتدای تیر ماه آغاز و تا پایان مهر ماه ادامه دارد هر چند از کشورهای هندوستان – مالزی- و برمه بعنوان زادگاه انبه نام برده شده و کشت آن به دو تا چهار سال قبل باز می گردد اما در شهرستان میناب رودان و بندرعباس نیز کشت این محصول از دیر باز رواج داشته و گونه های بومی آن دارای میوه های کوچکتر اما خوشمزه تر از نوع واراداتی آن از هندوستان و پاکستان است مرغوبیت محصول باغهای انبه در هرمزگان موجب شده است که میوه آنها کال برداشت و از آن انواع فرآورده های مختلف از جمله ترشی و مربا در کارگاههای کوچک و بزرگ تولید و به بازار مصرف در داخل و خارج از کشور عرضه گردد . در کتابهای طب سنتی دهها مورد به خواص انبه به خصوص مقوی بودن و تقویت کننده بدن اشاره شده است .درخشان کننده رنگ صورت – خوشبو کننده بوی دهان – ادار آور برطرف کننده یبوست و عطش از دیگر خواص درختان انبه است همچنیین گفته شده که خوردن انبه سر درد تنگی نفس و سرفه را از بین می برد و حرارت بدن را کاهش می دهد و تب را پایین می آورد کشت درخت انبه در کشور همسایه عمان زیاد است و بیشترین کشت در سواحل باطنه روبروی شهرستان جاسک و چابهار می باشد
معرفی امارات متحده عربی
موقعیت جغرافیایی : کشور امارات متحده عربی با مساحت قریب 83/600 کیلو متر مربع وبا جمعیتی درحدود 6 میلیون نفر بر آورد شده که 80 در صد آنان را اتباع خارجی تشکیل می دهند امارات متحده آب و هوایی گرمسیری دارد تابستان های آن داغ و مرطوب و زمستان های آن ملایم است . 96 در صد از مردم این کشور مسلمانند زبان رسمی این کشور عربی است اما زبان های فارسی – انگلیسی – هندی و اردو نیز در میان گروهای مردم رایج است این کشور بخشی از منطقه ی خلیج فارس به شمار می آید که با کشورهای عمان در شمال شرقی عربستان در جنوب غرب و قطر در شمال غربی مرز مشترک دارد این کشور از هفت امیر نشین ( ابوظبی- دبی- شارجه- ام القوین – عجمان – راس الخیمه - فجیره) تشکیل شده است که از میان امیر نشین های ابوظبی و دبی اهمیت بیشتری دارند ابوظبی مهم ترین عضو امارات متحده عربی بشمار می رود برحسب در آمد سرانه ابوظبی ثروتمندترین دولت جهان است و ثروت ابوظبی به تنهایی مقام منحصر به فرد آن را در حکومت فدرال توجیه می کند دبی دومین شیخ نشین امارات متحده است که به لحاظ تجارت و جمعیت اهمیت دارد و این امیر نشین از جنبه ی جمعیتی پر جمعیت ترین شهر امارات و بعد از تجارت . شهر بندری و پر رونق امارات متحده و منطقه ی آزاد به شمار می آید دیگر شیخ نشین ها به لحاظ امکانات شهری و مدنیت بیسیار عقب افتاده تر از این دو شیخ نشین هستند . مهم ترین صنایع این کشور پالایش نفت و سیمان است
کشور پادشاهی عمان از قدیمترین بخشهای سر زمین پهناور اعراب و یکی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی است که قدمت آن به هزاران سال پیش میرسد این سر زمین با 500-309 کیلومتر مربع مساحت در همسایگی کشورهای پادشاهی عربستان سعودی از غرب جمهوری یمن از جنوب و امارات متحده عربی در شمال قرار دارد جمعیت این کشور در حدود3 میلیون نفر و زبان رسمی آنان عربی است که البته انگلیسی فارسی و بلوچی نیز زبان رایجی در میان آنان است آب و هوای کشور عمان خشک و گرمسیری است و متوسط درجه حرارت در پائیز و بهار 25 درجه سانتیگراد است بهترین ماها برای سفر به این کشور اواسط اکتبر تا ماه مارس است که در این زمان دمای هوا تا زیر 30 درجه سانتیگراد پائین میآ ید این کشور در سا ل 2002 حدود 2/1 ملیون نفر گردشگر خارجی داشته که 700 هزار نفر از آنها از حوزه خلیج فارس به عمان سفر کرده و از این میان 85 در صد آنها از دبی آمده بودند . مردم عمان لباس ملیشان را به تن میکنند زنها پیراهنهای بلند با تزئینات یا گاهی اوقات لباسهای مخصوص قبایلشان را و مردان دشداشه بلند سفید با نوعی عمامه که به دور سر میپیچند که با یک کلاه کوچک نوک تیز تکمیل میشوند . در این کشور میتوان انواع مختلفی از رستوران را یافت که با انواع غذاهای عربی – هندی- شرقی- اروپایی- و آمریکائی از مراجعین خود پذیرائی میکنند . از صنایع دستی که میشود از کشور خریداری کرد میتوان به زیور الات طلا و نقره و خنجر های معروف عمانی و پارچهای دستباف فرش و سبد اشاره کرد . مسقط به عنوان یکی از شهرهای مهم این کشور و همچنین پایتخت آن به عنوان یک بندر گاه طبیعی در بخش از خطوط ساحلی این کشور موقعیت خود را تثبیت کرده است از دیگر شهرهای مهم و دیدنی این کشور میتوان از ( صلاله ) نام برد که به سبب همجواری با دریا و کوهستان طبیعت بیسیار زیبایی یافته و بسیارمورد توجه جهانگردان است . در این شهر علاوه بر لذت بردن از سواحل زیبا میتوان از بخشهای کوهستانی آن نیز بهره برد . دیگر شهرهای مهم میتوان صحار – مطرح- صور – جعلان و خصب که در جنوبی جزیره قشم و خلیج همیشه فارس قرار دارد که بیشترین ساکنان آن ایرانی و از جزیره لارک ایران میباشند . برای دریافت ویزای سفر به عمان میتوانید با یک معرفینامه از محل کار فرم پر شده ویزا که با زبان انگلیسی تایپ شده باشد به همراه فتوگپی گذرنامه و 2 قطعه عکس به سفارتخانه این کشور واقع در تهران – خیابان آفریقا کوچه تندیس مراجعه کنند و بعد از پرداخت 175 هزار ریال یک ویزای سه هفته ای یکبار ورود دریافت کنند
در کتاب المنتقی در حوادث سال پنجم می نویسد در این سال مردم مدینه به خشکسالی دچار شدند و به نزد رسول خدا آمده و گفتند ای پیغمبر خدا باران قطع شده و درختنان خشک گردیده و علوقه تمام گشته و چهار پایان و مواشی به هلاکت رسیده اند . از خدای خود بخواه تا برای ما بارانی بفرستد
رسول خدا بدانها فرمود : فلان روز که شد بیایید تا برای این کار بیرون برویم و همراه خود مقداری صدقه هم بیاورید. چون روز موعود فرا رسید پیغمبر آمد و مردم نیز آمدند وهمگی با حال آرامش و وقار به سوی بیابان حرکت کردند و در جایی به نماز ایستادند و چون نماز به پایان رسید رسول خدا (ص) بر خاسته و عبای خود را وارونه کرد و رو به مردم ایستاده دستها را به سوی آسمان بلند کرد آن گاه این دعا را خواند : اللهم اسقنا و اغثنا.ِِغیثاامغیثا . و حیا ربیعا . تا به آخر دعای مفصلی که از آن حضرت نقل شده است . راوی می گوید ماهنوز از جای برنخاسته بودیم که تکه های ابر ظاهر شد و تدریجا همه آسمان را ابر گرفت و باران شروع شد و یکسره تا هفت شبانه روز پیوسته بارات آمد در قشم و در سالهای خشکسالی مردم به بیرون از شهرها میرفتند و این نماز را یجا می آوردند و این مراسم دعای باران تا بحال پا برجاست
کلمه زار از اسم خدایان قدیم بنام آزوزار گرفته شده است آزوزار یکی از خدایان بود که در منطقه نوبیان می پرسیدند و هر ساله برایش قربانی می کردند و به اجرای مراسم می پرداحتند این مراسم که همراه با اجرای موسیقی و رقص بود در اکثر منطقه رواج داشت بعدها با گسترش اسلام در منطقه و اجبار مردم به پرستش الله اجرای مراسم آزوزار هم منع گردید اما مردم منطقه با تغییر شکل مراسم و تغییر نام آن مراسم به زار نوبیان و دادن رنگ و روی اسلامی به آن توانستد این مراسم زنده نگه دارند موسیقی نوبان به همراه رقص نوبان در مصر محبوبیت زیادی دارند وتاثیر زیادی بر موسیقی کلاسیک عربی و منطقه خاور میانه داشته است0 اجرای مراسم زار یا نوبان در شمال آفریقا بخصوص در مصر کما کان بصورت گسترده رواج دارد و بیشتر به محافل زنانه تبدیل گشته است زنان برای خلاصی از فشارها و تنشهای که از بیرون و پیرامون بر آنان تحمیل شده به اینگونه محافل رو می آورند تا با رقص . خستگی روحی و روانی از جسم رنجور خود دور کنند اما اجرای مراسم زار در جنوب ایران و بالاخص هرمزگان و جزایر و بعضی از کشورهای جنوبی خلیج فارس هنوز اصالت و فرم قدیمی خودرا حفظ نموده است ولی نوبان برای حفظ و بقای خود شکل اسلامی به خود گرفته است و اشعار مذهبی نیز در مراسم بگوش می خورند
زار ( موجود خیالی )
زار در زبان فارسی به معنی حالت آشفته و نزار و خراب است اما بصورت اصطلاحی نام یکی از موجودات تخیلی در جنوب ایران و کرانه های خلیج فارس است ریشه افسانه های پیرامون زار از قاره آفریقاست 0
گروهی از سیاهان جنوب ایران را اهل هوا می نامند که در مناطقی جنوب بندرعباس – قشم –میناب – بندر لینگه- بندر بوشهر – و جزیره هرمز زندگی می کنند در مورد این مردم عجیب اینکه آنها باد را پرستش می کنند اما آنها هیچ نوع آگاهی در مورد منشا بادها و دلیل اهمیت آن در زندگی شان ندارد وبسیاری ار آنها اعتقاد دارند که خاستگاه بادها از سر زمین بسیار دور است این باد به خلیج فارس میرسد و شخصی را انتخاب می کند و او را بیمار می کند به بیماری که باد وارد بدنش شده جن زده یا زار می گویند افراد ولگرد کناردریا 0ماهیگیران 0 ناخداها و به طور کلی افراد که توانایی انجام کاری را ندارد بیشتر در معرض این بیماری هستند 0 فردی که بیمار می شود اورا نزد پزشک و ملا محل می برند و اگر پزشک و ملا نتوانستند کاری انجام بدهند اورا نزد بابا یا ماما زار می برند بابا زار به مردی گفته می شود که توانایی تشخیص نوع جن را دارد او همچنیین می تواند جن را از بدن شخص بیمار خارج کند مانند بابا زار که در جزیره هنگام و روستای صلخ قشم اقامت دارند مامای زار به زنی گفته می شود که بیماری زن یا دختر را درمان می کند ماما حنیفه در شهر قشم هرکدام از اینها نوع بادی که در بدن شخص است را می توانند تشخیص دهند و هر یک از این متخصصان فقط توانایی خروج یک نوع باد از بدن بیمار را دارند
انواع بادها
انواع بادهایی که بابا زار به آن معتقدند عبارتند از : با مشایخ – باد زار- باد نوبان – باد جن – باد لیوا
برای خروج کردن جن از بدن بیمار گاهی ممکن است سه تا دو هفته به طول انجامد در مراسم 0 فرد بیمار از نگاه کردن به سگ – مرغ و از انجام اعمال جنسی منع میشود بستگی به جنسیت بیمار اگر مرد باشد از بابای زار و اگر زن باشد از مامای زار برای مداوا استفاده می شود بابا زار غذای بیمار را به چادری که به منظور انجام مراسم در کنار دریا در نظر گرفته شده است می برد در طول شب پمادی که حاوی 21 نوع گیاه دارویی و ادویه های که از هندوستان می آورند به بدن فرد بیمار مالیده می شود در روز آخر جدا سازی جن از بدن بیمار ابتدا بابا زار آماده بودن بیمار برای جدا کردن جن مطمئن می شود در این روز بابا زار گیاه دارویی را با هفت برگ از گیاه بدون خار و خاک هفت مسیر مخلوط می کند و به بدن بیمار میمالد وقتی کار مالیدن به پایان رسید بابا زار از زن یا دختری که چوپ خیزران بدست دارد می خواهد تا همه اهل هوا مخصوصا دختران اهل هوا را برای شرکت در مراسم جن گیری خبر دار سازد 0
دایی = خالو عمو = آمو
آب = هو شلوار = تمبون
پیراهن = قمیص دشداشه = جیمه
دمپایی = نعلیج زیر پوش = کپره
جوراب = دلاخ کفش = جوتی
روسری = چیده گردن بند = مریه
گوشواره = دور مقنعه = جلویل
سریر = تختخواب عمه = داتی
یکی از آداب و رسوم مهم مردم جزیره که ریشه در اصالت فرهنگی و دینداری آنها دارد ختنه کردن فرزندانشان است که در قدیم با مراسم با شکوهی انجام می شد ولی حالا با گذشت زمان دیگر آن حال و هوای گذشته را ندارد مردم بچه هایشان را پیش پزشک محلی یا به گویش خودشان استاد سنت کردن می بردند و برای این کار یک شب قبل از انجام ختنه بچه هارا حمام می کردند و لباس سفید و نازک برتنشان می کردند و صبح زود که بچه هنوز خواب آلود بود مردم و فامیل در خانه جمع می شدند و به شادی و پایکوپی می پرداختند و چون آن زمان این کار بدون هیچ مادئی بی حسی انجام می گرفت با چو به حلب فلزی می زدند وسر و صداایجاد می کردند تا بچه های دیگر نترسند و بعد از اتمام کار از میهمانان پذیرایی می شد و بعد از یک هفته پارچه ای نازک بر روی پای بچه می انداختند و در روی پارچه ماسه داغ می ریختند تا زخم خوب شود و بچه را به دریا می بردند و غذاهای بو دار و پر چرپ به بچه نمی دادند و فقط پلو و روغن محلی غذای بچه بود تا خوب شود ۰ با پیشرفت علم دیگر خبری از استاد گیاهدانی و استاد محمد اسماعیل نیست و بچه ها را پیش پزشک می برندو ظرف یکروز همه چیز تمام می شود
یکی از عادات و اعتقادات مردم ( هارکیس کرد ) یا هارکیس گرد مثل دیگر مراسم های قشم یکی از جلوه های اصالت این مردم می باشد برای ما معلوم نیست که مراسم هارکیس کرد از چه زمانی در بین مردم قشم رواج داشته ولی می گویند در زمانهای بیسار دور در بین مردم اعتقاد بر آن بود که روزهای 12 الی 15 شهبان هر سال رزق وروزی تقسم می شود لذا بر شکرانه آن مردم صدقه می دادند و به دلیل اینکه 15 روز تا ماه رمضان بیشتر نمانده بود سعی می کردند به هم کمک بکنند تا بتوانند ما یحتاج سحری و افطاری را تهیه کنند ولی در امروز به شکل مراسمی دیگر در آمده با این شکل که کودکان و خرد سالان قبل از غروب آفتاب روز چهاردهم شعبان کیف و کیسه بر دست به درب خانه های می روند و گروه گروه و دسته جمعی با خواندن این شعر ( هارگیس کرد صحنن شما پرک پرک ) از این روز پر برکت استقبال می کنند
دیرستان نام روستای از بخش شهاب توابع شهرستان قشم در استان هرمزگان با جمعیتی ۱۵۰۰نفر در ۵۴ کیلومتری غربی شهر قشم واقع شده است دیرستان در موقعیتی ۳ کیلومتری ساحلی قرار گرفته است و شغل اغلبیت مردم صیادی و تجارت است
سلام خدمت تمامی دوستان گرامی فرارسیدن سال نو به شما تبریک میگویم وامیدوارم سال پربرکت و سلامتی داشته باشید به لطف پروردگار وبا تلاش و صبر شما این ویلاک راه اندازی گردید ضمن عرض تبریک امیدوارم با همکاری و ارائه پیشنهادات شما گرامیان بتوانم در راستای آداب و زسوم مردم خونگرم جزیره زیبا قشم و خصوصا روستای خوبم دیرستان گزارش تهیه و ارائه نمایم